زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

ایم (مفردات‌نهج‌البلاغه)





ایم (به فتح الف و کسر یاء مشدد) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای فردی که هنوز ازدواج نکرده ـ یعنی مرد و زن بدون همسر ـ می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) در بیانی که اهل عراق را سرزنش می‌کند از این واژه استفاده نموده است.


۱ - مفهوم‌شناسی



اَیِّم (به فتح الف و کسر یاء مشدد) به معنای بی‌شوهر یا بی‌زن ماندن می‌باشد. لذا در لغت آمده است: «آمت المرئة من زوجها تئیم: فقدته و کد الرّجل من زوجه.»

۲ - کاربردها



امام (صلوات‌اللّه‌علیه) در ملامت و سرزنش اهل عراق فرموده است: «اما بعد یا اهل العراق فانّما انتم کالمراة الحامل حملت فلمّا اتمّت املصت و مات قیمّها و طال تایمها و ورثها ابعدها ...؛ ‌ای اهل عراق شما مانند زن حامله‌ای هستید چون حملش را به وقت زائیدن رسانیدن، آن‌را سقط کرد، از آن طرف او مرد، بی‌شوهر بودن او طول کشید و اشخاص دور از شوهرش ارث بردند.»
محمد عبده می‌نویسد: منظور امام از این جمله آن است که شما در صفین نزدیک به پیروزی بودید ولی فرصت را از دست دادید، و گردن به حکمیت دادید، که نتیجه‌ی تلاش‌ها را معاویه برد.
• «تایم» از باب تفعّل است.

۳ - تعداد کاربردها



از این ماده فقط پنج مورد در «نهج البلاغه» آمده است.

۴ - پانویس


 
۱. ابن منظور، لسان العرب، ج۱۲، ص۳۹.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۰۰، خطبه۷۱.    
۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۰، خطبه۱۰۴.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۰، خطبه۱۰۴.    


۵ - منبع


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اَیم»، ص۱۰۶.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.